Rozróżnić dobro od zła…

Jak zdobyć , zdolność do rozpoznawania dobra od zła?

Nie łatwo odpowiedzieć.
W procesie wychowania w rodzinie czy w instytucjach jak przedszkola, szkoły, placówki wychowawcze najistotniejszym zadaniem dorosłych jest umożliwienie dziecku, uczniowi, wychowankowi zdobycia umiejętności dostrzeżenia różnicy w wartościach między naturą
dobra i zła oraz dokonywanie świadomego wyboru.

Zdobycie tej niezwykle ważnej umiejętności rozróżniania opierać trzeba na gruntownej wiedzy czym jest dobro a czym jest zło.
Zrozumienie natury dobra, zła nie może być powierzchowne, pozorne bądź uproszczone, dwuznaczne, koniunkturalne, oparte na literaturze niezrozumiałej dla współczesnych.

Interpretacja dobra i zła staje się bliska w odniesieniu do sytuacji z bezpośredniego środowiska uczestników., rozumiane jako przyczyna i skutek.
Dobro pojmowane rozumowo ale i odczuwane jako wartość sama w sobie cenna, pociągająca, dostarczająca przeżyć wyrażających się radością, pogodą ducha, przyjemnością, satysfakcją, odczuwanym spokojem wewnętrznym. Zauważanie, dostrzeżenie istnienia, posługiwania się dobrem przez podmiotu czyli osoby wymaga drugiego kroku wyrażającego się uznaniem, aprobowaniem, okazywaniem radości. W systemie oceniania oba kroki spełniają funkcje kryterium informacji zwrotnej.

Odnajdywać dobro, umacniać postawy przez aprobatę, naturalne wyróżnienie gestem przyjaźni, pozwala synowi, córce, wnukom, uczniom zorientować się, że wyrażanie aktywności, tego co robią jest przyjmowane z uznaniem, zadowoleniem, sprawia szczerą przyjemność również dorosłym.
Ważne jest doznawanie, odczucie przez dziecko w sobie siły dobra,
W dalszej kolejności rezultatów, przyrostu piękna.
Daleko jestem od nagradzania dobrych uczynków w postaci materialnej, ten kierunek postępowania doprowadzi do eskalacji i wynaturzenia.

Chodzi przecież o budowanie zrębów osobowości, która zdobywa solidne podstawy rozeznania się w sferze relacji interpersonalnych.

Uzasadnianie dobrych zachowań, to przecież kodowanie przesłanek motywacji. Osoba zna i rozumie powód dla którego zachowuje się poprawnie, godnie, honorowo, szlachetnie, porządnie. Moralne ego staje się dominantem decyzji, czynu-zachowania.
Interpretacja zachowania, postawy, wewnętrzny osąd sprawy prowadzi do rozróżniania dobra od zła. W budowaniu zrębów postaw na dobro, negację zła konieczna wydaje się samoocena podmiotu.

Przez samoocenę dokonujemy tego co w ekonomii nosi nazwę bilans, wyniku. Docieramy wówczas do sporządzenia korzyści i strat. Analityczne spojrzenie pozwala na dotarcie do przyczyn, „zasług” osobistego wkładu w bilans.
Może to bardzo pomóc budzeniu refleksji, zastanawianiu się nad pytaniem kto jest odpowiedzialny za efekty?

Podmiot musi zdobyć tak wiedzę, umiejętność oceny co jest złem.
Nie wystarczy klasyfikować i nazywać złem czyn, ale konieczne tak jak na przykładzie dobra niezbędne jest wyjaśnienie natury zła.

Nie podejmuję kwestii kary, ale problem natury dobra i zła.
Kara nie hamuje skłonności do czynu, może jedynie czasowo powstrzymywać, bo jej działanie jest krótkoterminowe.
Walka wewnętrzna musi się toczyć w myśli, uczuciach, rozumowaniu , dawać wskazówkę, radę, a przede wszystkim świadomość istoty zła
i świadomość osobistej odpowiedzialności.

Wówczas nawet dokonanie wykroczenia nie uspakaja, ale zostaje wewnętrznie osądzone i pozwala się cieszyć się z uczynku.
Sumienie może zostać chwilowo zignorowane ale ono nie pozwoli cieszyć się i dręczy wyrzutami, bo pojawiają się dzięki poznanej naturze dobra i zła. Ten mechanizm pomaga dokonywać wyborów, a nawet pomyłki, wpadki mogą się stać wzmocnieniem dobra, siłą charakteru.

Nie można odkładać oceny, aprobaty lub dezaprobaty na później tak dobra jak zła. Plastyka formowania duszy nie może być wystudzona, zakurzona. Rodzic, nauczyciel nie powinien odkładać swej życzliwości na później,
ale natychmiast podejmuje działanie dla poznania motywów.

Powtarzam rzecz nie w nagradzani czy karaniu lecz praktykowaniu przyjaźni przez pomoc dzieciom, uczniom w zdobyciu wiedzy o sztuce rozróżniania co dobre a co złe, dla ich szczęścia, piękna, poważania i szacunku.